گروه سیاسی: جو بایدن، پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا گفته است ایران می‌داند هر گاه لازم باشد آمریکا می‌تواند از گزینه اسنپ‌بک استفاده کند. به گزارش «وطن امروز»، توماس فریدمن، ستون‌نویس مطرح نیویورک‌تایمز گفت‌وگویی تلفنی با بایدن انجام داد و این گفت‌وگو را در قالب یک گزارش در این روزنامه منتشر کرد. 

جو بایدن در این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا به دیدگاهش درباره توافق هسته‌ای ایران که پیش از این در یادداشتی در پایگاه اینترنتی شبکه سی‌ان‌ان منتشر کرده بود پایبند است یا نه، گفت: سخت خواهد بود اما بله. 

بایدن در یادداشت خود برای سی‌ان‌ان با عنوان «روش هوشمندانه‌تر برای سخت گرفتن برای ایران» هم نوشته بود: «هیچ توهمی درباره چالش‌هایی که رژیم ایران برای منافع امنیتی آمریکا، برای شرکای ما و برای مردم خودش دارد، ندارم اما راه هوشمندانه‌تری برای سخت‌گرفتن به ایران وجود دارد... او (ترامپ) بارها تنش‌ها را افزایش داد و در نزدیک کردن ما به جنگی دیگر در خاورمیانه، بدون داشتن یک استراتژی واقع‌گرایانه یا راه پایان، خطر کرد. با هر معیار عینی [هم که بررسی کنیم]، کارزار فشار حداکثری ترامپ برای رژیم ایران یک موهبت و برای منافع آمریکا یک شکست بود». 

بایدن در این یادداشت با تکرار اتهامات بی‌اساس درباره احتمال ساخت سلاح اتمی توسط ایران ادامه داد: «هیچ دیپلماسی‌ای هم برای به عقب راندن آن در جریان نیست. مهم‌ترین نکته این است که ایران امروز بیشتر از زمانی که ترامپ زمام امور را در دست گرفت، به بمب اتم نزدیک است و ترامپ هم هیچ پاسخی برای این ندارد. 5 سال حتی روسیه و چین هم به همراه اروپایی‌ها پشت رویکرد آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران ایستادند». 

وی در ادامه در سی‌ان‌ان نوشت: «اکنون آمریکا تنها مانده است. سیاست‌های ترامپ، چین و روسیه را به سمت ایران نزدیک‌تر کرد، همزمان روابط فراآتلانتیک را به متنزل‌ترین سطح خود در دهه‌های گذشته رساند... به دلیل اینکه ترامپ توافقی را که خود آمریکا مذاکره کرده بود، نقض و سپس بی‌پروا عمل کرد، دیگر قدرت‌های جهانی اکنون انرژی خود را برای مقابله با سیاست‌های آمریکا اختصاص داده‌اند، به‌ جای اینکه در کنار ما برای مقابله با تهران همکاری کنند». 

وی سپس در این یادداشت درباره راهکار خود نوشت: «اگر ایران به پایبندی محض به توافق هسته‌ای بازگردد، ایالات متحده هم دوباره به توافق می‌پیوندد تا نقطه شروعی برای مذاکرات متعاقب آن باشد. با متحدان خود همکاری می‌کنیم تا مفاد توافق هسته‌ای را تقویت و تمدید کنیم، همزمان دیگر مسائل مورد نظر را نیز برطرف کنیم. این شامل همکاری مجدانه برای آزادی آمریکایی‌هایی که غیرعادلانه [در ایران] بازداشت شدند، می‌شود... همچنین با شرکای خود کار می‌کنیم تا تنش‌ها را کاهش داده و به مناقشات منطقه‌ای پایان دهیم که شامل جنگ در یمن نیز می‌شود». 

بایدن در یادداشت خود برای سی‌ان‌ان و همچنین گفت‌وگویش با نیویورک‌تایمز درحالی مدعی عدم پایبندی ایران به تعهدات برجامی شده و بازگشت آمریکا به برجام را منوط به بازگشت ایران به این توافق کرده است که از زمان اجرای توافق هسته‌ای فقط ایران بوده که با پذیرش محدودیت‌ها و کوچک‌سازی صنعت هسته‌ای تمام تعهداتش را اجرایی کرد و در مقابل کشورهای اروپایی و آمریکا هیچ‌یک از تعهدات‌شان را اجرایی نکردند و دولت آمریکا سال 97 به صورت رسمی از این توافق خارج شد. 

بایدن در گفت‌وگو با نیویورک‌تایمز پا را فراتر از تعهدات برجامی گذاشت و موضوع محدودیت برای توان موشکی و نقش منطقه‌ای ایران را مطرح و تاکید کرد آن را موجب ثبات‌زدایی می‌داند. 

وی در این باره گفت: ببینید! بحث زیادی درباره موشک‌های نقطه‌زن و طیف دیگری از چیزهایی وجود دارد که موجب ثبات‌زدایی منطقه می‌شود اما واقعیت این است که بهترین راه برای رسیدن به کمی ثبات در منطقه، کنار آمدن با این برنامه هسته‌ای[ایران] (در قالب محدودیت‌های برجامی) است. 

بایدن در ادامه مصاحبه تلفنی خود با خبرنگار نیویورک‌تایمز تلاش ایران برای دستیابی به بمب اتم را مطرح کرد و در این باره گفت: اگر ایران به یک بمب هسته‌ای دست پیدا کند، فشار زیادی بر سعودی‌ها، ترکیه، مصر و دیگران اعمال می‌کند تا آنها هم خودشان بخواهند به سلاح هسته‌ای دست پیدا کنند و «آخرین چیز بدی که ما در این بخش از جهان می‌خواهیم، ایجاد توان و ظرفیت هسته‌ای است». 

وی بار دیگر موضوع گفت‌وگو با ایران برای ایجاد محدودیت درباره برنامه موشکی و همچنین طولانی و سخت کردن محدودیت‌های هسته‌ای را مطرح کرد و اظهار داشت: در رایزنی با متحدان و شرکای‌مان، در مذاکرات و توافق‌های بعدی برای سخت‌تر و طولانی‌تر کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران، همچنین مطرح کردن برنامه موشکی‌اش، مشارکت خواهیم کرد. 

بایدن در پایان اظهاراتش در این گفت‌وگو ایران را تهدید کرد اگر مطابق این برنامه‌ریزی پیش نرود، با بازگشت سریع تحریم‌ها از طریق اسنپ‌بک یا همان مکانیسم ماشه مواجه می‌شود: آمریکا اگر ضرورت داشته باشد، همیشه گزینه اسنپ‌بک (مکانیسم ماشه) را دارد و ایران این را می‌داند. 

بایدن در حالی ایران را تهدید به بازگرداندن تحریم‌ها می‌کند که ایران در وضعیت فعلی در شرایطی قرار دارد که آمریکا از تمام توان تحریمی علیه ایران استفاده کرده و حتی مکانیسم بازگشت‌پذیری سریع تحریم‌ها را فعال کرده و تحریم‌ها را بازگردانده است. 

 

* دردسرهای بدترین بند برجام

مکانیسم ماشه یا سازوکار حل اختلافات این روزها به موضوعی دردسرساز برای دستگاه سیاست خارجی کشورمان تبدیل شده است؛ موضوعی که در زمان مذاکرات هسته‌ای بارها توسط منتقدان، پیرامون آن هشدار داده شده بود اما مورد توجه ظریف و همکارانش قرار نگرفت. 

مکانیسم ماشه، بخش نهایی از سازوکار حل اختلاف ذیل برجام است که می‌تواند قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل را که بر اساس قطعنامه 2231 تعلیق شده بودند، بازگرداند. 

بر اساس بندهای 36 و 37 توافق برجام که مربوط به سازوکار حل‌وفصل اختلافات است، در صورتی که ایران به عدم اجرای مفاد قطعنامه توسط سایر کشورها اعتراض داشته باشد یا اینکه کشورهای 1+5 ادعا کنند ایران مفاد توافقنامه را رعایت نکرده است، امکان بازگشت تحریم‌ها طی 30 روز وجود دارد. در بندهای 36 و 37 برجام به مکانیسم ماشه اشاره شده است. 

مکانیزم عجیب و غریب حل‌و‌فصل اختلافات که به علت ضعف‌ تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در متن قرار گرفته و از لحاظ حقوقی دست طرف مقابل را بالا نگه می‌دارد یکی از اصلی‌ترین نقدهای منتقدان برجام بود، چرا که طبق مکانیزم حل اختلاف توافق هسته‌ای- بندهای 36 و 37- اگر آمریکا یا هر کشور دیگری به تعهداتش عمل نکند، ایران حتی نمی‌تواند نسبت به این مسأله شکایت کند، چون در نهایت تحریم‌ها علیه خود ایران برمی‌گردد(!)

بر این اساس تاکنون کشورهای مختلفی ایران را تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه کرده‌اند. 

دی‌ماه سال گذشته فرانسه، انگلیس و آلمان در یک بیانیه مشترک مکانیسم حل اختلاف در برجام موسوم به «ماشه» را به دلیل آنچه «نقض توافق از سوی ایران» خواندند، فعال کردند. تروئیکای اروپا در ادامه بیانیه خود تاکید کرد به کارزار فشار حداکثری دولت آمریکا علیه ایران نمی‌پیوندد. بنا بر بیانیه صادر شده از سوی 3 کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای، این دولت‌ها در هماهنگی با سرویس روابط خارجی اتحادیه اروپایی این تصمیم را گرفته‌اند. 

در بیانیه تروئیکای اروپا آمده است: «با توجه به اقدامات ایران ما هیچ انتخاب دیگری نداشتیم جز اینکه امروز نگرانی‌های خود را در رابطه با اینکه ایران دیگر به تعهدات خود در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) عمل نمی‌کند، نشان دهیم و طبق مکانیسم حل اختلاف، مطابق بند 36 در برجام، این مسأله را به کمیسیون مشترک ارجاع دهیم». البته اروپایی‌ها بعد از آنکه در گزارش آژانس اشاره شد ایران به برخی تعهدات مربوط به گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای عمل نکرده است از ادامه این مسیر منصرف شدند. 

آمریکا نیز طی نامه مورخ 30 مرداد 1399 (20 آگوست 2020) به رئیس شورای امنیت اعلام کرد مطابق ماده 11 قطعنامه 2231 شورای امنیت، ایران نسبت به اجرای تعهدات برجامی خود عدم پایبندی عمده (Significant non performance)‌ داشته و از همین رو مکانیزم حل‌و‌فصل اختلافات موجود در برجام را فعال کرد. 30 روز پس از اعلام شکایت این کشور به رئیس شورای امنیت، آمریکا مدعی شد تحریم‌های پیشین علیه ایران مجددا اعمال شده است. 

البته هیچ یک از کشورهای شورای امنیت به این دلیل که آمریکا به دلیل خروج ترامپ از این توافق جزو کشورهای برجام به حساب نمی‌آید با این ادعای آمریکا همراهی نکردند و در عمل فرآیند بازگشت‌پذیری تحریم‌ها علیه ایران اعمال نشد اما گزینه اسنپ‌بک به عنوان یک اهرم فشار علیه ایران همچنان باقی‌ مانده است که اگر بایدن به برجام بازگردد پایه اصلی مخالفت با اسنپ‌بک آمریکا برداشته می‌شود و این کشور براحتی می‌تواند مکانیسم ماشه را فعال کند. 

ضعف تیم حقوقی در تدوین برجام موجب شد مقامات ایران یکی از شروط بازگشت آمریکا به برجام در زمان دولت بایدن را لغو مکانیسم ماشه عنوان کنند، هر چند بایدن در اظهارات خود نشان داده است نه‌تنها قصد ندارد این بند را کنار بگذارد، بلکه حتی حساب ویژه‌ای روی آن باز کرده است. 

بازگشت‌پذیری تحریم‌ها موضوعی بود که بارها توسط منتقدان به تیم مذاکره‌کننده اخطار داده شد اما تیم مذاکره‌کننده بدون توجه به این انتقادات، تن به خواسته حقوقی طرف غربی داد و از بندهای مربوط به برجام از جمله بندهای مربوط به مکانیسم ماشه دفاع می‌کرد. به‌عنوان یک نمونه از دفاع تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای از این مکانیزم، می‌توان به اظهارات عباس عراقچی ‌اشاره کرد که بهمن‌ماه سال 96 در برنامه «جهان‌آرا» گفته بود: «در بند 36 اگر ادعا کنیم طرف مقابل نقض تعهدات کرده، مکانیسمی وجود دارد که کمیسیون مشترک را در سطح معاونان و در قدم بعدی در سطح وزرا فعال می‌کنیم و اگر قانع نشدیم دوباره برنامه‌مان را فعال می‌کنیم. به همین آسانی! در صورتی که طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند، ناظر و مجری خودمان هستیم!» در نتیجه همین سهل‌انگاری بود که اکنون کار به جایی رسیده است که به‌رغم انجام بیشتر تعهدات هسته‌ای توسط کشورمان، آمریکا که اساسا از برجام خارج شده یا اروپا که به گفته ظریف کمتر از یک درصد تعهداتش را انجام داده، از تهدید ایران به استفاده از مکانیسم ماشه سخن می‌گویند. این موضوع البته پیش از این به اثبات رسیده بود، چنانکه دستگاه دیپلماسی به جای شکایت از آمریکا به کمیسیون مشترک برجام، شکایت خود را به دادگاه لاهه برد.

گروه سیاسی: یک روز پس از تصویب طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» که توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی در پاسخ به ترور دانشمند شهید محسن فخری‌زاده به تصویب رسید، حسن روحانی با اعلام عدم موافقت دولت با طرح مجلس، آن را برای روند فعالیت‌های دیپلماتیک مضر دانست! 

به گزارش ‌«وطن امروز»، رئیس دولت که در جلسه تقدیم لایحه بودجه 1400 به مجلس، در بهارستان حضور پیدا نکرد، در این باره گفت: این گمانه‌زنی‌‌هایی که ممکن است در رسانه‌ها مطرح شود که عدم حضور من در مجلس به خاطر مصوبه دیروز مجلس شورای اسلامی است که البته با آن مصوبه دولت موافقت ندارد و آن را مضر می‌داند برای روند فعالیت‌های دیپلماتیک، اما نرفتن به مجلس صرفا ‌به دلیل پروتکل‌‌های بهداشتی بوده نه مساله‌ای دیگر. 

اظهارات حسن روحانی مبنی بر عدم موافقت دولت با طرح هسته‌ای مجلس در حالی است که روز سه‌شنبه هم علی ربیعی، سخنگوی دولت در واکنش به مصوبه مجلس ادعا کرد تصمیم‌گیری درباره این موضوع فرا‌قوه‌ای بوده و در اختیار شورای عالی امنیت ملی است و مجلس نمی‌تواند در این باره ورود کند. 

علی ربیعی روز سه‌شنبه در پاسخ به پرسشی درباره طرح نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفت: در جلسه روز یکشنبه دولت جناب آقای امیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور طرح نمایندگان محترم را در دولت مطرح کردند. اعضای دولت در رابطه با موضوع بحث و بررسی کردند. سخنگوی دولت ادامه داد: به نظر دولت، موضوع از اختیارات شورای عالی امنیت ملی است و مسؤولیت هر گونه تصمیم درباره برجام و برنامه‌های هسته‌ای بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی فراقوه‌ای است و هیچ نهاد و قوه‌ای به تنهایی نمی‌تواند خارج از این چارچوب اقدام کند و به نظر می‌رسد مجلس هم نمی‌تواند در این موضوعات وارد شود و قطعا شورای نگهبان درباره این طرح به این موارد توجه خواهد کرد و به محدودیت‌های قانونی، ملاحظات و مصلحت‌های ملی توجه خواهد شد. 

ادعای سخنگوی دولت البته بی‌پاسخ نماند و با واکنش روز گذشته نمایندگان مواجه شد. با این وجود طرح مجلس در شرایطی روز سه‌شنبه مصوب شد که جزئیات این طرح با هماهنگی شورای عالی امنیت کشور تدوین شده است و صرفا بحث زمانبندی مربوط به پروتکل الحاقی، مندرج در ماده 6 با مصوبه این شورا متفاوت بوده که پس از ایراد شورای نگهبان، نمایندگان مجلس این بند را نیز اصلاح کردند. 

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان درباره سخنان معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر ارسال نامه‌ای به آیت‌الله جنتی درباره این طرح و مخالفت دولت با مصوبه مجلس بیان کرد: تاکنون ما نامه‌ای دریافت نکرده‌ایم و اگر نامه‌ای ارسال شود ما هم براساس اختیارات قانونی آن را مدنظر قرار خواهیم داد. 

سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی هم درباره نحوه تعامل مجلس شورای اسلامی با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی برای تهیه طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» اظهار داشت: این طرح از سوی مجلس شورای اسلامی تهیه شده و دبیرخانه ملاحظات مدنظر را در این باره به مجلس اعلام کرده است. کیوان خسروی خاطرنشان کرد: طرح نهایی که روز سه‌شنبه به تصویب مجلس رسید، بر اساس روال جاری در نهاد قانونگذاری کشور حاصل نظر و اجماع نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بوده است. 

خسروی همچنین در واکنش به برخی اظهارات غیردقیق که روز سه‌شنبه درباره محتوای مصوبات شورای عالی امنیت ملی و مواضع دبیرخانه شورا در رسانه‌ها منتشر شد، اظهار داشت: هرگونه اطلاع‌رسانی پیرامون مصوبات شورا یا مواضع دبیرخانه این نهاد، صرفا از سوی سخنگوی دبیرخانه اعلام می‌شود و سایر اظهار نظرها در این باره غیرموثق و فاقد اعتبار است. خسروی مصوبات شورای عالی امنیت ملی و تصمیمات دبیرخانه را در حکم اطلاعات محرمانه عنوان و خاطرنشان کرد: اعلام مصوبات شورای عالی و تصمیمات دبیرخانه آن خارج از چارچوب ذکر شده مجاز نیست. 

در همین حال اما حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، نماینده مردم محلات در مجلس شورای اسلامی در گفت‌‌وگو با فارس، با اشاره به برخی اظهارنظرها مبنی بر مغایرت مصوبه مجلس در جریان بررسی طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران با تصمیمات شورای عالی امنیت ملی گفت: هماهنگی‌های لازم بین مجلس و شورای عالی امنیت ملی درباره این مصوبه به عمل آمده است. وی افزود: روز گذشته گزارشی در همین باره به نمایندگان ارائه شد که هماهنگی‌های لازم در این باره انجام شده است. 

بالاخره پس از رفت و برگشت این طرح، شورای نگهبان «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» را تایید کرد. این طرح با توجه به اصلاحات انجام‌شده در نشست روز گذشته مجلس، مغایر موازین شرع و قانون اساسی شناخته نشد. 

ماده 6 مصوبه دیروز مجلس در این طرح که با ایراد شورای نگهبان مواجه شده بود، به این ترتیب اصلاح و به همراه سایر مواد مورد تأیید این شورا قرار گرفت: «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در صورت عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای متعاهد طرف توافق هسته‌ای در قبال ایران و عادی نشدن روابط بانکی و رفع کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فرآورده‌های نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش 2 ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، در مجلس شورای اسلامی نظارت‌های فراتر از پادمان از جمله اجرای داوطلبانه سند (پروتکل الحاقی) را متوقف کند».

کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در این باره گفته بود: ماده 6 طرح دوفوریتی اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها از جهت روشن نبودن نسبت آن با مصوبه شورای عالی امنیت ملی دارای ابهام بود که مقرر شد مجلس رفع ابهام کند. 

در نهایت هم پس از تایید طرح مجلس توسط شورای نگهبان، احمد امیرآبادی، عضو هیأت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای به حسن روحانی، رئیس‌جمهور قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران را ابلاغ کرد. وی افزود: این نامه به منظور اجرای این قانون توسط دولت ابلاغ شده است. 

***

[روحانی: ایران سال ۹۵ بالاترین رشد اقتصادی جهان را داشت!]

در سال‌های گذشته اینگونه بود که عربستان تلاش می‌کرد به عنوان یک کشور در اردوگاه ملت‌های مسلمان نقش‌آفرینی کند ولی قطعا در ماه‌های اخیر این جایگاه به سرعت تنزل یافته و دیگر ملت‌های مسلمان ارزشی برای اقدامات یا گفتار رژیم آل‌سعود قائل نیستند. 

عربستانی‌ها با باز کردن پای رژیم صهیونیستی به منطقه و ایجاد پیمان‌هایی با این رژیم کودک‌کش، قطعا به روند اضمحلال و از دست دادن قدرت خود نزدیک می‌شوند. 

2- نمونه‌هایی نظیر عراق، مصر و کشورهایی چون لیبی از جمله حکومت‌هایی بودند که در خلال رفتارهای حکمرانان خود نشان دادند ابزاری در دست آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند؛ آمریکا از این رژیم‌ها به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف خود استفاده کرد و بعد از مدتی آنها را از مصدر کار ساقط کرد. 

3- ما دیدگاه اصولی وحدت جهان اسلام را دنبال می‌کنیم اما در این مقطع معتقدیم سعودی از ارزش‌های اسلامی و قرآنی دور شده و پیام قرآنی که نباید تسلط بیگانگان و کفار را ایجاد کرده و تحت سیطره آنها باشیم از سوی شاهزادگان سعودی نقض شده است. 

ملت عربستان قطعا در برابر این مسأله در میان‌مدت واکنش نشان خواهد داد و آنچه امروز حکمرانان سعودی می‌کارند، بادی است که توفان درو خواهند کرد. بدون شک براساس آموزه‌های قرآنی، کسانی که به آرمان امت اسلامی خیانت کنند، محکوم به نابودی هستند. 

گروه اجتماعی: با گذشت 4 روز از سیل خوزستان، هنوز بسیاری از خانواده‌ها درگیر آبگرفتگی هستند و مشکلات مردم اهواز و بندر امام خمینی ادامه دارد. در پی بارش‌های اخیر در خوزستان، بندر امام خمینی در محاصره آب قرار گرفته و اهالی آن با قایق‌های محلی که به آن بلم گفته می‌شود جابه‌جا می‌شوند و به انجام کارهای ضروری خود می‌پردازند. در این بین نیروهای واکنش سریع جمعیت هلال‌احمر خوزستان 4 شبانه روز است که در این شهر مستقر شده و در حال امدادرسانی به مردم ماهشهر هستند. توزیع بسته‌های غذایی 72 ساعته، موکت، پتو، چراغ والور، نایلون‌های پوششی و چادر از جمله اقلامی است که امدادگران برای کمک‌رسانی به همنوعان خوزستانی به همراه خود دارند. 

علی خدادادی، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر خوزستان گفت: به دنبال بارش‌های پی در پی در استان خوزستان بیش از 15 شهر استان متاثر شدند که متاسفانه شهرهای اهواز و بندر امام بیشترین تاثیر را از بارندگی‌های اخیر داشتند. 

 

* ورود سپاه خوزستان برای تخلیه آب از شهر بندر امام‌خمینی

با وجود مشکلات فراوان سیل‌زدگان خوزستان، گروه‌های جهادی به مناطق سیل‌زده اعزام شده‌اند و سپاه خوزستان نیز برای تخلیه آب از بندر امام خمینی دست به کار شده است. سردار حسن شاهوارپور، فرمانده سپاه خوزستان در بندر امام‌ خمینی(ره) اظهار داشت: آبگرفتگی شهر بندر امام خمینی(ره) وضعیت غیرمعمول و اضطراری است و آبگرفتگی به گونه‌ای بوده که خانه‌های مردم را آب گرفته است. وی افزود: سپاه و گروه‌های جهادی بسیج در ساعات اولیه وارد منطقه شدند و یک بخشی از کار، امدادرسانی به مردمی بود که خانه‌های‌شان را آب گرفته بود. بعضی از خانه‌ها تخلیه شده و ساکنان آنها به مناطق امن منتقل شدند. فرمانده سپاه حضرت ولی‌عصر(عج)خوزستان بیان کرد: کار دیگری که گروه‌های جهادی و بسیج انجام دادند، تهیه و پخش غذای گرم بین مردم و تامین نیازهای اولیه برای کسانی بود که منازل خود را تخلیه نکرده بودند. سردار شاهوارپور اظهار کرد: اقدام مهمی که سپاه استان خوزستان انجام داده، نصب تعداد زیادی پمپ‌های تخلیه آب در نقاط مختلف شهر بوده که بخشی از این پمپ‌ها توسط پتروشیمی‌ها و آب و فاضلاب استان خوزستان تامین شده بود. هم‌اکنون در حال تخلیه آب شهر بندر امام خمینی هستیم؛ بخشی از آب شهر تخلیه شده است. فرمانده سپاه حضرت ولی‌عصر خوزستان افزود: سپاه در بندر امام خمینی تا رفع کامل مشکلات آبگرفتگی منازل و معابر مستقر خواهد بود. هواشناسی بارندگی با سطح پایین برای روزهای آتی پیش‌بینی کرده است، بنابراین سپاه با تجهیزات در منطقه حضور فعال خواهد داشت.

 

* شهردار اهواز: شرمنده مردم هستیم

شهردار اهواز گفت: ما شرمنده مردم مناطقی که دچار آبگرفتگی شدند، هستیم و از آنها عذرخواهی می‌کنم. موسی شاعری افزود: ما به هیچ عنوان نگفتیم مشکلی وجود ندارد و همه مناطق بهبود یافته‌اند اما می‌توانیم بگوییم در مرکز شهر و منطقه خیابان ادهم، سخیریه، شهرک دانشگاه یا اکثر مناطق در شرق اهواز مشکلات مرتفع نشده است؟ شهردار اهواز گفت: همان‌طور که قبلا نیز گفته‌ایم ما به اندازه امکانات و بودجه و حتی بیش از آن کار کرده‌ایم و برای تکمیل کار نیاز جدی به کمک‌های دولتی است. 

ایران نارنجی شد

گروه اجتماعی: تهران قرمز که روز گذشته به علت آلودگی هوا دودی بود، با اعلام دولت از شنبه نارنجی می‌شود!

به گزارش «وطن ‌امروز»، کاهش آمار مرگ‌ومیرهای کرونایی موجب شد بسیاری از شهرهای با وضعیت قرمز به وضعیت نارنجی تبدیل شوند که پایتخت از جمله این شهرهاست. طبق اعلام مسؤولان، محدودیت‌های کرونایی همچنان ادامه خواهد داشت اما با توجه به جدول مشاغل، بسیاری از اصناف می‌توانند از شنبه در تهران و شهرهایی که به وضعیت نارنجی تغییر یافته‌اند مشغول به کار شوند. همچنین سفر خودروهای غیربومی به تهران و سایر شهرهای نارنجی مجاز خواهد بود و تردد شبانه از ساعت 21 تا 4 صبح مشمول جریمه نمی‌شود.

البته علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد قرار است درباره محدودیت تردد شبانه در شهرهای نارنجی هم شنبه در جلسه ستاد تصمیم‌گیری شود. اگر طرح منع تردد شبانه در شهرهای نارنجی تصویب شود، بیش از ۱۸۰۰ شهر مشمول آن خواهند شد. 

 

* ادامه محدودیت حضور کارمندان

با وجود اینکه سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از خروج برخی شهرها از وضعیت قرمز به نارنجی خبر می‌دهد اما فرمانده عملیات مدیریت مقابله با بیماری کرونا در کلانشهر تهران شرایط استان تهران به دلیل شیوع بیماری «کووید-۱۹» را ناپایدار و شکننده عنوان کرده و می‌گوید: باید با متانت حساب شده و با برنامه لایه‌بندی شده برای مقابله با این بیماری حرکت کنیم. 

دکتر علیرضا زالی در پایان جلسه ستاد فرماندهی عملیات مدیریت بیماری کرونا در تهران در جمع خبرنگاران گفت: تقلیل آمار در استان تهران مربوط به اعمال محدودیت‌های طرح هوشمند مدیریت کرونا نیست اما باید از همه مردم تهران که همکاری و تعامل شهروندی بسیار مناسبی در اجرای این طرح داشتند قدردانی کنم. وی افزود: آثار محدودیت‌های اعمال‌شده در ریتم شهری قابل مشاهده است به شکلی که تا حدود ۳۰ درصد تراکم در شهر کاهش پیدا کرده و ۳۰ درصد نیز شاهد کاهش تراکم در حمل‌و‌نقل عمومی هستیم. 

وی تاکید کرد: ۱۴۵ هزار بازدید توسط تیم‌های تلفیقی در حوزه نظارت انجام شده که در پی آن مشخص شده بیش از ۹۰ درصد اصناف همکاری مناسبی را در اعمال محدودیت‌ها داشته‌اند. همچنین ۳۳ هزار خودرو ممنوعیت ورود به تهران برای آنها اعمال شده و ۲۵ هزار خودرو نیز اعمال محدودیت تردد شبانه برای آنها انجام شده است. 

فرمانده عملیات مدیریت مقابله با بیماری کرونا در کلانشهر تهران با تاکید بر اینکه شرایط استان تهران ناپایدار و شکننده است، افزود: باید با متانت حساب شده و با برنامه لایه‌بندی شده حرکت کنیم. تهران از روز شنبه در وضعیت نارنجی است اما برخی محدودیت‌ها همچون جلوگیری از برگزاری مراسم آیینی و محدودیت حضور کارمندان در ادارات و همچنین منع تردد شبانه ادامه خواهد داشت، البته از تعدادی از محدودیت‌ها کاسته خواهد شد. 

وی ادامه داد: بسیاری از مقالات بین‌المللی تاکید دارند تجمعات خانگی یکی از بالاترین موارد سرایت بیماری است. فصل سرما و افزایش شب‌نشینی‌ها را داریم و بی‌تردید این مورد نقش مهمی در وضعیت شهر تهران دارد، لذا از همه شهروندان درخواست می‌کنیم درباره برگزاری دورهمی‌ها و تجمعات شبانه دقت کافی داشته باشند. 

زالی تاکید کرد: وزارت بهداشت با رصد شاخص‌ها، وضعیت هر یک از شهرهای کشور را اعلام خواهد کرد. منتظر اعلام وضعیت تهران نیز هستیم و قطعا از این پس در پایان هر هفته با بررسی وضعیت شهر برای اعمال محدودیت‌های متناسب با وضعیت شهر، اقدام خواهیم کرد اما حتی در صورت قرار گرفتن تهران در وضعیت نارنجی، بخشی از محدودیت‌ها ادامه خواهد داشت.

اظهارات زالی درباره باقی ماندن ممنوعیت تردد شبانه در تهران نارنجی، در حالی است که سخنگوی ستاد مقابله با کرونا گفت: طی ممنوعیت تردد شبانه در شهرهای نارنجی شنبه در دستور کار ستاد مقابله با کرونا خواهد بود و در صورت تصویب اجرا می‌شود.

 

* ذوالفقاری: محدودیت‌ها تا پایان سال ادامه دارد

رئیس کمیته امنیتی- اجتماعی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: طرح‌های جامع هوشمند محدودیت‌های کرونایی تا پایان سال تداوم دارد و اگر می‌خواهیم این محدودیت‌ها کم شود، باید رعایت کنیم. حسین ذوالفقاری اظهار کرد: مشکل ما این است که پروتکل‌های بهداشتی به صورت جدی مورد توجه همه اقشار قرار نگرفته است. وی افزود: بر اساس طرح جامع هوشمند محدودیت‌های کرونایی، هر هفته وضعیت استان‌ها بررسی می‌شود، یعنی اگر استانی این هفته وضعیتش از قرمز به نارنجی تقلیل پیدا کرده بود، محدودیت‌ها کم می‌شود اما اگر در هفته آینده وضعیت به حالت قرمز بازگردد، محدودیت‌ها بیشتر می‌شود. ذوالفقاری با اشاره به تشریح وضعیت قرمز، نارنجی و زرد در استان‌ها، گفت: اگر به ازای هر 100 نفر ۱۰ نفر بستری باشند وضعیت شهر قرمز است، اگر بستری‌ها زیر عدد ۶ باشد یعنی بین ۶ تا ۴ باشد وضعیت نارنجی است و اگر زیر عدد ۴ باشد وضعیت زرد است. وی افزود: طرح‌های جامع هوشمند محدودیت‌های کرونایی تا پایان سال تداوم دارد و اگر می‌خواهیم این محدودیت‌ها کم شود باید رعایت کنیم. رئیس کمیته امنیتی- اجتماعی ستاد ملی مقابله با کرونا تصریح کرد: اعمال محدودیت‌ها، مشارکت مردم، اجرای طرح قرارگاه شهید قاسم سلیمانی، اجرای تست‌های گسترده کرونا، آموزش و رعایت پروتکل‌ها تنها بخشی از کار است و طرح‌های گسترده‌ای برای کاهش شیوع کرونا در کشور داریم. وی اعلام کرد: ما از وزارت بهداشت درخواست کرده‌ایم طبق بررسی‌های‌شان به ما بگویند کدام برنامه تداوم بهتری در کشور دارد تا بتوانیم تمرکزمان را بر آن بگذاریم.  

 

***

با آنکه خیلی از شهرها از حالت وضعیت قرمز کرونایی به وضعیت نارنجی و زرد رسیده‌اند اما کارشناسان بهداشتی تاکید می‌کنند کاهش آمار مرگ‌و‌‌میر، دلیلی بر ضعیف شدن ویروس کرونا نیست. به گزارش «وطن امروز»، هرچند آمار جان‌باختگان ناشی از بیماری «کووید-19» طی هفته اخیر سیر نزولی داشت اما کرونا همچنان در کمین افرادی است که پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌های اجتماعی را رعایت نمی‌کنند. سخنگوی وزارت بهداشت دیروز آخرین موارد شناسایی و فوتی ناشی از «کووید-19» را در کشور طی ۲۴ ساعت (ظهر شنبه تا ظهر چهارشنبه) اعلام کرد و گفت: ۵۸۲۸ نفر در مراکز درمانی و در وضعیت شدید این بیماری به سر می‌برند. سیماسادات لاری گفت: بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۳ هزار و ۶۲۱ بیمار جدید مبتلا به «کووید-19» طی ظهر سه‌شنبه تا ظهر چهارشنبه در کشور شناسایی شدند که ۲ هزار و ۲۴۶ نفر از آنها بستری شدند. وی ادامه داد: مجموع بیماران «کووید-19» در کشور به ۹۸۹ هزار و ۵۷۲ نفر رسید. وی گفت: متاسفانه در طول این مدت زمان، ۳۶۲ بیمار «کووید-19» جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۴۸ هزار و ۹۹۰ نفر رسید.  لاری ادامه داد: خوشبختانه تاکنون ۶۸۸ هزار و ۵۴ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. به گفته وی، همچنین ۵۸۲۸ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-19» در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند. بنا بر اعلام سخنگوی وزارت بهداشت، تاکنون ۶ میلیون و ۲۱۲ هزار و ۶۹۴ آزمایش تشخیص «کووید-19» در کشور انجام شده است. وی همچنین گفت: در حال حاضر ۶۴ شهرستان در وضعیت قرمز، ۲۷۸ شهرستان نارنجی و ۱۰۶ شهرستان در وضعیت زرد قرار دارند.

 

گروه اقتصادی: صبح دیروز چهارشنبه 12 آذرماه، دولت لایحه بودجه سال 1400 را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد. حواشی تقدیم آخرین بودجه دولت روحانی به قدری زیاد بود که می‌توان آن را عجیب‌ترین بودجه پس از انقلاب نامید. هر سال مرسوم بود رئیس‌جمهور با حضور در مجلس، علاوه بر تقدیم لایحه بودجه، ضمن تشریح آن و ارائه توضیحات لازم، به دفاع از عملکرد اقتصادی دولت می‌پرداخت اما امسال در حالی که همگان منتظر حضور رئیس‌جمهور برای تقدیم لایحه بودجه بودند، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور اعلام کرد با توجه به توصیه‌های ستاد ملی کرونا، به جای رئیس‌جمهور، محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه آخرین لایحه بودجه دولت دوازدهم را به مجلس ارائه خواهد کرد! اما در نهایت نوبخت هم در صحن علنی حاضر نشد و معاون پارلمانی رئیس‌‌جمهور، آخرین لایحه بودجه دولت دوازدهم را ظرف 20 ثانیه و بدون ادای توضیحات به مجلس تحویل داد. البته رئیس مجلس هم این دهن‌کجی دولت را بی‌پاسخ نگذاشت و در زمان تحویل لایحه صحن علنی را ترک کرد. در ادامه علی نیکزاد، نایب‌رئیس مجلس هم اجازه توضیح به معاون پارلمانی دولت نداد و ترجیح داد بودجه را بدون هیچ توضیحی دریافت کند. این اقدام دولت را می‌توان فرار از پاسخگویی درباره شاخص‌های نامناسب اقتصادی تعبیر کرد. البته این اقدام مسبوق به سابقه بوده است؛ حسن روحانی در زمان معرفی نامزد پیشین وزارت صمت یعنی مدرس خیابانی هم در صحن علنی حاضر نشد، همچنین این اتفاق در زمان معرفی علیرضا رزم‌حسینی، وزیر کنونی صمت هم تکرار شد. باید توجه داشت رعایت پروتکل‌های بهداشتی واجبی انکار ناشدنی است اما موضوع بودجه یک سال کشور به قدری اهمیت دارد که رئیس دولت در مجلس حضور پیدا کند کما اینکه تمام پروتکل‌های بهداشتی رعایت شده بود. از سوی دیگر روحانی می‌توانست با روش‌های دیگری مانند ارتباط ویدئوکنفرانس با صحن علنی ارتباط برقرار کند که روحانی از همین کار هم شانه خالی کرد. فارغ از حواشی و اتفاقات رخ داده در زمان تقدیم بودجه به مجلس، خود بودجه با انتقادات بسیار زیادی روبه‌رو است. با توجه به ضرورت شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، دولت قرار بود بودجه سال 1400 را با اعمال اصلاحات ساختاری تنظیم کند اما با مطالعه متن لایحه بودجه به مواردی برمی‌خوریم که نشانگر تداوم روند پیشین بودجه‌نویسی توسط دولت است. همچنین وعده غیرنفتی بودن بودجه که بارها توسط مسؤولان دولتی بیان شده بود، محقق نشده و بخش قابل توجهی از منابع بودجه موهوم است. 

***

رؤیاپردازی نفتی دولت در منابع لایحه بودجه

رقم کل لایحه بودجه سال 1400 کل کشور معادل 2436 هزار میلیارد تومان است که نسبت به قانون بودجه سال جاری معادل 20 درصد افزایش یافته است. همچنین رقم منابع عمومی بودجه (مجموع بودجه عمومی و منابع اختصاصی) معادل 930 هزار میلیارد تومان است که نسبت به رقم مصوب بودجه سال جاری افزایش 43 درصدی را نشان می‌دهد. 

 

* سهم بالای منابع موهوم در لایحه بودجه

طبق لایحه‌ای که دولت برای بودجه سال 1400 تقدیم مجلس کرده است، از مجموع 841 هزار میلیارد تومان منابع عمومی دولت، معادل 248 هزار میلیارد تومان از محل مالیات به دست می‌آید که نشان دهنده افزایش21 درصدی نسبت به رقم مصوب سال 99 است. همچنین 225 هزار میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای پیش‌بینی شده که نسبت به سال گذشته حدود110 درصد افزایش یافته است. در این بخش، حدود 199 هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش داخلی (پیش‌فروش) و خارجی (صادرات) نفت پیش‌بینی شده که نشان‌دهنده افزایش 249 درصدی نسبت به رقم مصوب سال جاری است. درآمد حاصل از فروش اموال منقول و غیرمنقول دولت هم معادل 25 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به رقم قانونی سال جاری کاهش 50 درصدی را نشان می‌دهد. 

 

* وابستگی مستقیم 25 درصد منابع بودجه به نفت

افزایش 249 درصدی درآمد نفت نسبت به قانون بودجه 99 اما جنجالی‌ترین بخش از لایحه دولت است. دولت برخلاف شعارهای پیشین خود درباره «رفع وابستگی بودجه از نفت»، سهم نفت را از بودجه سال آینده بشدت افزایش داده است. در واقع سهم درآمد مستقیم دولت از محل نفت در لایحه بودجه 1400 معادل 25 درصد است. این در حالی است که رئیس‌جمهور روز گذشته در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت از متکی نبودن لایحه بودجه 1400 به نفت گفت. حسن روحانی البته با اشاره‌ای تلویحی به امید خود برای رفع تحریم در سال آینده، اعلام کرد: «امیدواریم با برطرف شدن برخی تنگناها، مسیر توسعه کشور در سال آینده آهنگ پرشتاب‌تری به خود گیرد». قابل پیش‌بینی بود که این اظهارات برای توجیه برآورد موهوم دولت از درآمد نفتی لایحه بودجه 1400 بیان شده است. طبق لایحه‌ای که دولت برای بودجه 1400 به مجلس ارائه کرده است، درآمد نفت به ۲ شکل فروش مستقیم نفت به صورت صادرات و همچنین پیش‌فروش نفت به شکل اوراق سلف نفت در نظر گرفته شده است. موضوع فروش نفت در قالب اوراق سلف نفت اما تابستان امسال جنجال زیادی به پا کرد. طبق آنچه از طرح دولت اعلام شد، قرار بود دولت حجم قابل توجهی از نفت سال‌های آینده را در قالب اوراق سلف موازی استاندارد پیش‌فروش کند. طبق این طرح، دولت بازخرید اوراق در تاریخ سررسید را تضمین و حداقل نرخ سود این اوراق را معادل 18 درصد در نظر گرفته بود. محاسبه ارزش اوراق بر حسب رقم دلاری نفت خام صادراتی باعث بالا گرفتن اعتراض‌ها و انتقادات کارشناسان و مراکز پژوهشی شد. این موضوع طبق شواهد کنونی اقتصاد می‌تواند بدهی دولت را در تاریخ سررسید به حدود ۳ برابر اصل بدهی برساند. همین موضوع باعث ناکامی دولت در تصویب این طرح در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا شد. در حالی که به نظر می‌رسید پرونده طرح اوراق سلف نفت به آخر مسیر رسیده است اما دولت در لایحه بودجه 1400 بخش قابل توجهی از منابع خود را به این طرح اختصاص داد. این اقدام یعنی دولت بر اجرای این طرح اصرار دارد. با توجه به مخالفت پیشین مجلس با این طرح باید دید آیا نمایندگان راضی به تصویب این طرح می‌شوند یا خیر. 

 

* رشد ۲ برابری فروش اوراق مالی

298 هزار میلیارد تومان از منابع لایحه بودجه 1400 از محل فروش اوراق مالی تامین می‌شود. از این مقدار حدود 125 هزار میلیارد تومان در قالب اوراق بدهی ریالی، حدود 75 هزار میلیارد تومان از محل برداشت از صندوق توسعه ملی و حدود 95 هزار میلیارد تومان از محل فروش سهام شرکت‌های دولتی (عموما به شکل صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله یا ETF) تامین می‌شود. پیش‌بینی دولت از فروش 90 هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) نشان می‌دهد دولت امید زیادی به تکرار تجربه شیرین خود در کسب درآمد هنگفت از محل فروش سهام شرکت‌های دولتی در بورس دارد. 

 

***

رئیس کل  دیوان محاسبات:

گزارش تفریغ بودجه 98 زودتر از موعد منتشر می‌شود

لایحه بودجه 1400 در سمت هزینه‌ها هم حاوی نکات قابل توجهی است. رقم در نظر گرفته شده برای تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان بودجه عمرانی، معادل 104 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به رقم مصوب سال جاری 18 درصد افزایش یافته است. همچنین معادل 100 هزار میلیارد تومان از هزینه‌های دولت به تملک دارایی‌های مالی (بازپرداخت بدهی) مربوط می‌شود که نسبت به رقم مصوب سال جاری رشدی 113 درصدی را نشان می‌دهد. نکته جالب اینکه 80 هزار میلیارد تومان از این رقم مربوط به اوراق بدهی ریالی است که نسبت به رقم مصوب سال جاری رشد 100درصدی را نشان می‌دهد. رشد شدید رقم بازپرداخت اوراق بدهی در لایحه بودجه 1400 آغاز مسیر بازپرداخت بدهی است؛ مسیری که دولت با انفعال در اصلاح نظام مالیاتی و اهمال در افزایش درآمدهای مالیاتی پیمود تا به این مرحله رسید و حالا بار اصلی پرداخت بدهی‌ها بر دوش دولت بعد است. در واقع تاوان اهمال دولت کنونی در اصلاح نظام مالیاتی و کسری بودجه هنگفت را دولت بعدی خواهد پرداخت. این در حالی است که با توجه به زمانبر بودن اصلاح نظام مالیاتی، رشد فزاینده بدهی در سال‌های آتی تقریبا اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. در واقع بی‌تدبیری دولت تدبیر در اصلاح نظام مالیاتی، کشور را در معرض بحران بدهی قرار داده است.

حاشیه مهم دیگر لایحه دولت برای بودجه سال 1400 افزایش 46 درصدی هزینه‌های جاری و به طور خاص افزایش 7۵ درصد حقوق و مزایاست. دولت در لایحه‌ای که برای بودجه سال آینده ارائه کرده، معادل 637 هزار میلیارد تومان هزینه جاری در نظر گرفته است که نسبت به رقم مصوب سال گذشته رشد 46 درصدی را نشان می‌دهد. جبران خدمات کارکنان (پرداخت حقوق کارمندان) که شاخص‌ترین بخش از هزینه‌های جاری است اما با رشدی 7۵ درصدی، تمام امیدها از دولت در مدیریت هزینه‌ها را بر باد داد. در حالی که به نظر می‌رسید دولت به خاطر کسری درآمد، نسبت به رشد هزینه‌های خود با احتیاط برخورد کند، افزایش شدید هزینه‌های جاری در این لایحه نشان داد دولت هیچ عزمی برای تدوین بودجه‌ای متناسب با شرایط تحریم ندارد و کاملا به رفع تحریم در سال آینده و مذاکره با دولت بعدی آمریکا دل بسته است.

 

***

حنیف غفاری: دوباره یک ترور؛ دوباره یک شهادت مظلومانه و دوباره اشک و آه ملت استوار اما دلشکسته‌ای که یکی از فرزندان غیور خود را از دست داده است. اما در آن سو، دشمنان مشغول عوض و بدل کردن ماسک صورت خود هستند! دموکرات‌های آمریکا دلخوش از جریان‌هایی که دوگانه «الاغ- فیل» را در داخل کشور ترویج می‌کنند، مشغول تبری جستن از ترور شهید دکتر محسن  فخری‌زاده هستند! انگار نه انگار اوباما از سال 2008 تا 2016 میلادی تروریست‌های درجه یک سازمان سیا را برای ترور دانشمند غیورمان به صف کرده بود و حتی از بازرسان آژانس و جاسوسان سازمان ملل خواسته بود به هر نحو ممکن به دکتر  فخری‌زاده دسترسی پیدا کنند! دموکرات‌ها به کمک جریان‌های داخلی طرفدار خود در ایران، در حال مخابره آدرس‌هایی نادرست، خطرناک و گمراه‌کننده به داخل کشورمان هستند! بازی پیش‌بینی شده از سوی دموکرات‌ها در این مسیر بسیار پیچیده است؛ جو بایدن مشغول چینش ویترین سازمان‌های امنیتی و سیاسی آمریکاست؛ بدون آنکه به اجناس موجود در داخل مغازه و گاوصندوقی که در گوشه آن خودنمایی می‌کند، آسیبی بزند! رئیس‌جمهور جدید آمریکا که پس از موافقت ترامپ با آغاز پروسه انتقال قدرت به دموکرات‌ها نفس راحتی کشیده، در حال بازی با عناوین و اسامی است، به گونه‌ای که اثبات کند رئیس‌جمهوری متفاوت از ترامپ است! 

در این میان، بایدن از «آنتونی بلینکن» به عنوان وزیر خارجه و «جیک سولیوان» به عنوان مشاور امنیت ملی دولت خود یاد کرده است؛ 2 دیپلمات شناخته‌شده آمریکایی که سهم بسزایی در انعقاد شاهکار برجام ـ برای آمریکا ـ در سال 2015 میلادی ایفا کردند! به نظر می‌رسد کلاس‌های آموزشی- مهارتی «دبه کردن در معاملات بین‌المللی» بار دیگر با حضور حداکثری دموکرات‌های مدعی «چندجانبه‌گرایی» آغاز شده است! از «جان کری» و «وندی شرمن» گرفته تا «بلینکن» و «سولیوان» از اساتید ثابت این کلاس‌ها محسوب می‌شوند؛ کسانی که قصد دارند «دیپلماسی ترکیبی» را با پوسته «چندجانبه‌گرایی» در درون «یکجانبه‌گرایی آمریکا» هضم کنند. 

«جیک سولیوان» اکنون ناچار است «امضای خود پای سند برجام» به عنوان یکی از دیپلمات‌های ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا را نادیده انگاشته و صراحتا از «توافق هسته‌ای» به‌مثابه یک «نقطه‌گذار» یاد کند نه یک «سند حقوقی معتبر». برای سولیوان نیز مانند ترامپ و پمپئو، اساسا اهمیتی ندارد کدام یک از اعضای دائم یا غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد پای این سند را امضا‌ زده‌اند! او (سولیوان) یک بار سال 2019 میلادی در روزنامه «نیویورک‌تایمز» صراحتا موضع خود را درباره «سرنوشت جنازه برجام» اعلام کرد: «ایران نیز باید درباره خواسته‌هایش (خواسته‌های حداقلی خود) انعطاف به خرج دهد! تهران باید بداند تصور اینکه ایالات‌متحده تحریم‌های قابل توجهی را رفع می‌کند، بدون اطمینان از اینکه ایران بلافاصله مذاکرات پیرامون توافقی جامع را آغاز خواهد کرد، اشتباه است».

سولیوان معتقد است توافق جامع برنامه توافق را گسترش می‌دهد(برخلاف بند غروب آفتاب) و ایران باید محدودیت‌های جدید موشکی و منطقه‌ای را نیز بپذیرد! همچنین او نیز مانند دموکرات‌های دیگر معتقد است باید با استناد به فشارهایی که شورای حکام آژانس به ایران وارد خواهد کرد، زمینه را برای حضور همه‌جانبه بازرسان آژانس (فارغ از هرگونه قید زمانی و مکانی) در خاک کشورمان فراهم کرد.  این مواضع سالیوان را می‌توان با جملاتی گویا از سوی «آنتونی بلینکن» در قبال برجام تکمیل کرد: «آمریکا به اجرای تعهداتش در برجام بازمی‌گردد؛ البته بعد از اینکه ایران هم اجرای تعهدات را از سر بگیرد. البته واشنگتن باید ضمن بازگشت به توافق هسته‌ای، مهار فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران در منطقه و همین‌طور برنامه موشکی این کشور را در دستور کار قرار دهد. آمریکا باید تحریم‌های غیرمربوط به برجام را به عنوان یک اهرم نگه دارد».  تجمیع مواضع سولیوان و بلینکن (مشاور امنیت ملی و وزیر خارجه دولت بایدن) کار سختی به نظر نمی‌رسد! اساسا قرار نیست «تعلیق تحریم‌های ایران» رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرد، زیرا در این صورت پازل چیده شده و مورد توافق دموکرا‌ت‌ها و جمهوری‌خواهان مبنی بر «مهار حداکثری ایران» منهدم خواهد شد! بلینکن و سولیوان ماموریت دارند صحنه را به گونه‌ای بچینند که ابتدا با جنازه تزیین شده برجام عکس یادگاری گرفته و در عمل، هزینه کفن و دفن جنازه توافق هسته‌ای دفرمه شده را بر گردن کشورمان بیندازند! دموکرات‌ها مدت‌هاست از «برجام» عبور کرده‌اند! کمتر کسی منکر است که اوباما و همراهانش در سال 2015 میلادی نیز «برجام» را نه یک «توافق چندجانبه»، بلکه فونداسیون اولیه‌ای برای بنای ساختاری شدیدا محدودکننده علیه ایران می‌دانستند. 

سولیوان و بلینکن سابقه طولانی و مستمری در بازی با کلمات دارند: «الحاقیه برجام»، «اصلاحیه برجام»، «توافق مکمل برجام» و... واژگانی خواهند بود که هم نام «برجام» را در خود گنجانده و هم می‌توانند کلماتی جذاب برای زودباورانی باشند که دم از «پایبندی واقعی دموکرات‌ها به توافق هسته‌ای» می‌زنند. سولیوان و بلینکن، شبیه‌ترین افراد به «رکس تیلرسون» وزیر سابق خارجه ترامپ هستند. تیلرسون هم معتقد بود باید از ظرفیت‌های حقوقی گسترده موجود در برجام (برای طرف آمریکایی) جهت افزودن تعهدات ایران ذیل این توافق و در مقابل، کاهش تکالیف اقتصادی و اعتباری غرب استفاده کرد. تنها تفاوت تیلرسون با زوج بلینکن - سولیوان این بود که وزیر سابق خارجه ترامپ معتقد بود این اقدام باید در قالب «توافق ثانویه و جدید» صورت گیرد اما این ۲ معتقدند باید از هرگونه اقدام ظاهری که پیام‌آور «شکست برجام» یا «نابودی توافق هسته‌ای» نزد افکار عمومی جهان است خودداری کرد! 

در نهایت ترور شهید دکتر «فخری‌زاده» دانشمند هسته‌ای کشورمان، محصول هم‌افزایی اعضای دموکرات و جمهوری‌خواه سازمان سیا و هم‌پوشانی عملیاتی مطلق «ساختار‌های نظامی- جاسوسی» در واشنگتن، تل‌آویو و ریاض است. بهتر است بایدن، بلینکن و سولیوان بدانند در کنار معدود سیاستمداران و افرادی که داخل ایران از حضور آنها در کاخ سفید ذوق‌زده شده‌اند، ملتی غیور و نظامی مستحکم حضور دارند که فریب بازی آنها با کلمات را نخواهند خورد.

یوسف افضلی*: ۱۱ ماه از شهادت سردار قاسم سلیمانی می‌گذرد؛ شخصیتی که نمونه بارز یاران حضرت امام خمینی و رهبر حکیم انقلاب بود و در مکتب اهل‌بیت(ع) درس ایثار و فداکاری آموخت و در دامان انقلاب رشد کرد. سردار سلیمانی در عرصه‌های مقاومت نقش مؤثری داشت و با عملیات‌های موفق توانست امنیت را به منطقه بازگرداند و علاوه بر نابودی داعش، سردمداران آمریکا و رژیم مجعول صهیونیستی را نیز مغلوب کند. آمریکا با شهادت سردار سلیمانی در خاک عراق اهداف مختلفی را دنبال می‌کرد که یکی از آنها خدشه به روابط ایران- عراق بود. اما شهید سلیمانی نه تنها در زمان حضور در منطقه موجب الفت بین ۲ ملت شده بود، بلکه پس از شهادت نیز وحدت استراتژیک ایران و عراق در مصاف با آمریکا و اسرائیل غاصب را به نمایش گذاشت.

حاج‌قاسم از خود و تعلقات اطرافش عبور کرده بود، همان‌طور که در آخرین یادداشتش نیز نوشته بود: «خداوندا! مرا بپذیر، خداوندا! عاشق دیدارتم؛ همان دیداری که موسی را ناتوان از ایستادن و نفس کشیدن کرد. خداوندا! مرا پاکیزه بپذیر». اینها نشان حق‌طلبی این سردار بزرگ اسلام است.

او در کنار رشادت‌های زیاد در عرصه‌های جنگ تحمیلی از مرصاد تا بیت‌المقدس و فاو، از کربلا تا فتح‌المبین، یا حتی پس از جنگ تحمیلی در محور مقاومت از لبنان و فلسطین، سوریه، یمن، عراق و افغانستان حماسه آفرید و امنیت را در منطقه به ارمغان آورد و علاوه بر این، برای توسعه اعتاب مقدسه عراق هم آستین بالا زده و با راه‌اندازی ستاد بازسازی عتبات، مردم را در فیض توسعه حرم‌های مطهر ائمه بزرگوار علیهم‌السلام در عراق مشارکت داد تا نام ایران و ایرانی باز هم در اعتاب مقدسه به یادگار بماند و اکنون با وجود اینکه ۱۱ ماه از شهادت این سردار رشید اسلام می‌گذرد اما همچنان فعالیت‌ها ادامه دارد و ستاد بازسازی عتبات این پرچم برافراشته آن شهید بی‌نظیر را بالا نگه داشته و مسیر حاج‌قاسم را که سردار حریم و معمار حرم بود، با قوت ادامه می‌دهد.

عشق حاج‌قاسم به ائمه اطهار(ع) برای همه بویژه آنهایی که در ستاد بازسازی عتبات مشغول بودند، مشهود بود و شاید همین علاقه به اهل‌بیت(ع) و خاندان رسول‌الله اعظم(ص) و همچنین مقاومت در برابر سختی و فتنه‌ها را بتوان مهم‌ترین عامل موفقیت‌های سردار دل‌ها بویژه در عرصه مبارزه با استکبار برشمرد.

خبر شهادت سردار سلیمانی برای همه آزادی‌خواهان جهان غمناک و جگرسوز بود و هر روز این داغ تازه‌تر می‌شود اما دشمنان اسلام بدانند همان‌طور که پرچم علمدار کربلا در عاشورا با وجود اینکه در خون غلتید، بر زمین نماند، پرچم مقاومت با شهادت حاج‌قاسم سلیمانی بر زمین نمی‌ماند و جوانان این سرزمین تا رساندن این پرچم به دست حضرت مهدی موعود(عج) از پای نخواهند نشست و راه سردار شهیدمان ادامه دارد.

* معاون فرهنگی ستاد بازسازی عتبات و دوست دیرینه حاج‌قاسم